Wydawca treści Wydawca treści

Lasy regionu

Nadleśnictwa należące do RDLP w Poznaniu zarządzają majątkiem Skarbu Państwa na powierzchni 440 351,96 ha, w tym lasy zajmują 419 650,83 ha

Lasy te występują głównie w Województwie Wielkopolskim, z wyjątkiem jego północnej części, oraz na niewielkich obszarach Województw: Dolnośląskiego, Lubuskiego, Łódzkiego i Kujawsko-Pomorskiego. Lesistość zasięgu terytorialnego RDLP, z uwzględnieniem lasów innych własności, stanowi 22 % i jest bardzo zróżnicowana. Dominuje krajobraz rolniczy z rozdrobnionymi kompleksami leśnymi. Wysoką lesistością charakteryzuje się część północna z dużymi, zwartymi kompleksami leśnymi (Puszcza Notecka, Puszcza Zielonka) i Południowa (Lasy Antonińsko-Sycowskie). Na pozostałym obszarze występują wyspowo, dość regularnie rozmieszczone, duże kompleksy leśne jak: Bory Nowotomyskie, Lasy Włoszakowickie, Lasy Nadbaryckie, Lasy Kórnickie, Lasy Czerniejewskie, Lasy Skorzęcińskie, Lasy Czeszewskie, Bory Grodzieckie.

Teren RDLP w Poznaniu, według regionalizacji przyrodniczo-leśnej, należy głównie do III Krainy Wielkopolsko-Pomorskiej. Niewielki obszar na wschodzie w okolicy Koła (Wysoczyzna Kłodawska) należy do IV Krainy Mazowiecko-Podlaskiej, oraz na Południu w okolicy Sycowa (Wzgórza Trzebnicko-Ostrzeszowskie i Równina Oleśnicka) – do V Krainy Śląskiej. Klimat jest łagodny ze względu na znaczący wpływ powietrza pochodzenia oceanicznego, jednak zróżnicowany. Na krańcach zachodnich średnia temperatura roczna sięga 8,5 0C, na wschodnich spada do 8 0C w związku z postępującą w kierunku wschodnim kontynentalizacją klimatu. Ilość opadów wodnych jest niewielka – około 550 mm rocznie, w części wschodniej spada do 450 mm, na krańcach południowych wzrasta do 650 mm. Otwarte tereny wielkich równin sprzyjają swobodnemu przepływowi mas powietrza o różnym pochodzeniu, stąd duża zmienność zjawisk pogodowych. Termiczny okres wegetacyjny jest długi i przekracza 220 dni, w części wschodniej spada do 210 dni w roku.

Krajobraz ukształtowany został na większości obszaru RDLP - w części północnej i środkowej, w mezoregionach: Puszczy Noteckiej, Pojezierzy Wielkopolskich, Równiny Nowotomyskiej, Równiny Opalenicko-Wrzesińskiej, Wysoczyzny Leszczyńskiej i Borów Grodzieckich - przez zlodowacenie bałtyckie. Rozległe, sfalowane równiny moren dennych urozmaicone są licznymi pagórkami moren czołowych, piaszczystymi równinami uformowanymi przez odpływające wody z lądolodu i jeziorami na pojezierzach: Poznańskim, Gnieźnieńskim, Międzychodzko-Sierakowskim, Sławskim, Leszczyńskim. Na wielu piaszczystych równinach wiatry uformowały pagórkowate obszary wydmowe, największe z nich charakteryzują Puszczę Notecką.
Krajobraz części południowej - fragmenty Wysoczyzny Leszczyńskiej, Mezoregion Krotoszyński, Wysoczyzna Turecka, Wysoczyzna Kłodawska, Kotlina Żmigrodzka, Milicka i Grabowska, Równina Oleśnicka, Wzgórza Trzebnicko-Ostrzeszowskie - ukształtowany został przez starsze zlodowacenie środkowopolskie, stąd rzeźba tego terenu jest mniej urozmaicona i charakteryzuje się brakiem jezior. Jednak to tutaj znajduje się najwyższe wzniesienie morenowe w Wielkopolsce – Kobyla Góra (284 m npm).
Charakterystyczna jest obecność w krajobrazie zalewowych dolin rzecznych: Warty, Prosny, Obry i mniejszych rzek, oraz rozległych pradolin: warszawsko-berlińskiej, łączącej bieg środkowej Warty poprzez łęgi obrzańskie do Odry, oraz pradoliny Baryczy.

Z budową geologiczną regionu i lokalizacją lasów w terenach mniej przydatnych dla rolnictwa związana jest jakość gleb leśnych. Około 30 % powierzchni to zalesione dawne grunty rolne. Największe powierzchnie zajmują utworzone z piasków gleby rdzawe i bielicowe, mniejsze – utworzone z glin i innych utworów zwałowych gleby brunatne i płowe. W dolinach zalewowych i obniżeniach terenu dominują, wykształcone w procesach bagiennych, gleby murszaste, czarne ziemie, gleby torfowe i murszowe.

Spośród typów lasów dominują bory świeże i mieszane bory świeże. Siedliska borowe zajmują ogółem 50 % powierzchni. 49 % powierzchni zajmują siedliska lasowe, dominują tutaj lasy mieszane i lasy liściaste, na które składają się głównie grądy z grabem i dąbrowy, a w miejscach wilgotnych, zalewowych, w dolinach rzek i strumieni: łęgi jesionowo-wiązowo-dębowe, wierzbowo-topolowe, 2,8 % zajmują olsy.

Najliczniej spotykanym gatunkiem, w większości siedlisk leśnych jest sosna – na 77,2 % powierzchni. Wyjątkowo duży udział w skali kraju zajmują dęby – 12,6 %. Brzoza i olsza zajmują odpowiednio 3,6 i 4,6 %. Pozostałą niewielką powierzchnię zajmują: świerk, buk, grab i topole.

W borach sosnowych wykształciły się cenne ekotypy sosny. Na zachodnim krańcu – sosna bolewicka, na południowym – sosna rychtalska. W lasach często spotykane są dąbrowy, z których najbardziej znana jest dąbrowa krotoszyńska, jako jeden z największych kompleksów drzewostanów dębu szypułkowego w Polsce, którego drewno osiąga tutaj najwyższą jakość. Cenne dąbrowy dębu bezszypułkowego to dąbrowy: rychtalskie, włoszakowickie, grodziskie i z Puszczy Zielonki.

Trudne warunki przyrodnicze oraz urbanizacja złożyły się na priorytet funkcji ochronnych lasu. Lasy o różnych kategoriach ochronności stanowią 56,3 % powierzchni. Średni wiek drzewostanów to 62 lata. Najwięcej jest drzewostanów, w przedziale 61-80 lat zajmują 20,2 % powierzchni, w przedziale 41-60 lat – 19,8 %. Drzewostanów młodych – w wieku do 40 lat jest 27,7 %, a drzewostany dojrzałe (ponad 80-letnie) jest 25,3 % udziału powierzchniowego. Średnia zasobność drzewostanów wynosi 261 m3ha, a w ciągu roku przyrasta na 1 hektarze lasu około 8,64 m3 brutto masy drzewnej na hektar.

Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

Hodowla lasu

Hodowla lasu

Hodowla lasu w Nadleśnictwie Kościan

Nadleśnictwo Kościan prowadzi zadania z hodowli lasu na podstawie aktualnego Planu Urządzenia Lasu. Najważniejszym celem hodowlanym realizowanym zgodnie z ustawą o lasach z 28 września 1991 roku jest „zachowanie lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wodę, glebę, warunki życia i zdrowia człowieka oraz równowagę przyrodniczą."
W ramach tych działań średniorocznie odnawia się i zalesia około 160 ha powierzchni, przeznaczając na ten cel około 1 mln sadzonek. Młode pokolenie wprowadza się nie tylko w miejsce wyciętych uprzednio drzew, ale również tam gdzie las istnieje i chcemy poprawić jego jakość. Zabieg ten nazywany wprowadzaniem dolnego piętra, wykonywany średniorocznie na powierzchni 22 ha ma na celu wyhodowanie drzewostanu wielopiętrowego i wielogatunkowego. W zależności od potrzeb corocznie poddaje się czyszczeniom wczesnym oraz późnym średnio około 300 - 400 ha. Melioracje agrotechniczne wykonuje się natomiast na około 150 - 170 ha powierzchni.
Sadzonki drzew i krzewów niezbędne do wykonywania nasadzeń hodowane są w Gospodarstwie Szkółkarskim Racot. Rocznie produkuje się średnio około 2,8 mln sadzonek zarówno gatunków lasotwórczych jaki ozdobnych. Powierzchnia produkcyjna szkółki to 6,46 ha.
Sadzonki produkowane są z nasion pozyskiwanych z drzewostanów najlepszej jakości.
W Nadleśnictwie Kościan istnieje obecnie około 330 ha Gospodarczych Drzewostanów Nasiennych, z których nasiona służą do produkcji sadzonek przeznaczonych na uprawy gospodarcze. Nadleśnictwo posiada również jeden Wyłączony Drzewostan Nasienny o powierzchni niespełna 28 ha. Jest to drzewostan wyselekcjonowany spośród drzewostanów gospodarczych a jego potomstwo jest wyjątkowo cenne i odpowiednio chronione.
Z nasion zebranych z Wyłączonego Drzewostanu Nasiennego zakładane są uprawy pochodne, które oznaczone są w terenie odpowiednimi tablicami. Drzewostany powstałe z takich upraw, po osiągnięciu dojrzałości stanowić będą podstawową bazę pozyskania nasion jako drzewostany o ulepszonej jakości genetycznej.
W Wyłączonych oraz Gospodarczych Drzewostanach Nasiennych wybiera się drzewa najlepszej jakości – Drzewa Mateczne. W Nadleśnictwie Kościan istnieje obecnie 19 takich drzew należących do gatunków sosna zwyczajna i modrzew europejski. Drzewom takim specjalna komisja nadaje numer, który musi być umieszczony na danym drzewie. Potomstwo takich drzew jest również szczególnie chronione a nasiona podobnie jak te z Wyłączonych Drzewostanów Nasiennych przechowywane są w Leśnym Banku Genów w Kostrzycy, stanowiąc zasoby genowe cenne dla polskiego leśnictwa oraz ochrony bioróżnorodności lasów.
Inną kategorią bazy nasiennej są Źródła Nasion. Są to drzewa występujące na określonym obszarze, z których pozyskuje się nasiona. Drzewa stanowiące źródła nasion powinny cechować się cechami jakościowymi nie gorszymi niż przeciętna jakość i produkcyjność w danym regionie pochodzenia.
Średnioroczne zapotrzebowanie nadleśnictwa na nasiona głównych gatunków lasotwórczych to około 2600 kg, w tym sosny 8 kg i dębów 2500 kg
Nadleśnictwo Kościan posiada następujące rodzaje baz nasiennych:
1.    13. Drzew Matecznych sosny zwyczajnej,
2.    6. Drzew Matecznych modrzewia europejskiego,
3.     Wyłączony Drzewostan Nasienny sosny zwyczajnej o powierzchni 27,90 ha,
4.    Gospodarcze Drzewostany Nasienne o powierzchni 330,68 ha, następujących gatunków:
-    buk zwyczajny,
-    brzoza brodawkowata,
-    dąb bezszypułkowy,
-    dąb szypułkowy,
-    daglezja zielona,
-    klon jawor,
-    modrzew europejski,
-    olsza czarna,
-    sosna zwyczajna,
5.    6. Źródeł Nasion następujących gatunków:
-    czereśnia ptasia,
-    lipa drobnolistna,
-    dąb czerwony,
-    klon zwyczajny,
-    wiąz szypułkowy,
-    grab zwyczajny.